Antibiotica: zijn ze noodzakelijk, of kan het ook anders?

Als je met een infectieziekte bij de huisarts komt, krijg je in veel gevallen antibiotica voorgeschreven. Antibiotica kunnen levensreddend zijn maar ze kunnen ook ziekmakend zijn.

Antibiotica

Gelukkig wordt antibiotica steeds minder snel voorgeschreven, o.a. vanwege allerlei vervelende bijwerkingen. Ook vanwege resistentie, waardoor antibiotica steeds minder werken, zijn (huis)artsen er voorzichtiger mee. Nog belangrijker: gelukkig zijn er steeds meer artsen die de kwaal op een natuurlijke manier op willen lossen. Maar lang niet altijd staan zij open voor die mogelijkheid. Het kan ook niet altijd.

Levensreddend

Soms zijn antibiotica letterlijk levensreddend. Ik weet daar zelf van mee te praten: door een zware antibioticakuur heb ik een kwaaltje genezen. Ik ben dan ook absoluut niet tegen de antibiotica uit de apotheek, om maar zo te zeggen. Toch weten veel mensen niet dat veel voeding ook kan werken als antibiotica. Dan gaat het over producten die ook jij waarschijnlijk wel in huis hebt. In dit blog zet ik ze voor je op een rijtje. Maar eerst: Wat zijn antibiotica?

Wat zijn antibiotica?

Als we het over antibiotica hebben, bedoelen we medicijnen die infecties bestrijden. Het gaat daarbij om infecties die veroorzaakt worden door bacteriën. Virusinfecties kunnen niet aangepakt worden met antibiotica. Het bekendste antibioticum is Penicilline. In 1928 ontdekte de Britse arts-bacterioloog Alexander Fleming een antibacteriële stof die het eerste algemeen bruikbare antibioticum opleverde. Fleming was bezig met een onderzoek naar stafylokokken (een bepaalde bacteriestam), toen hij op een van zijn voedingsbodems de schimmel ‘penicillium notatum’ aantrof en opmerkte dat rondom deze schimmel alle bacteriën verdwenen waren. Het bleek dat deze schimmel in staat was een bacteriedodende stof af te scheiden, die door Fleming ‘penicilline’ werd genoemd.

Infecties bestrijden bij soldaten

Fleming had niet persé het verlangen en al helemaal de financiële middelen niet om de penicilline als medicijn te ontwikkelen. Toch werd datgene waar hij toevallig tegenaan gelopen was, vijftien jaar later gebruikt om infecties te bestrijden bij soldaten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Omdat er honderdduizenden soldaten waren die behandeld moesten worden, waren er op zeer korte termijn enorme hoeveelheden penicilline nodig. Om een lang verhaal kort te maken: tegen het einde van de oorlog maakten geneesmiddelbedrijven gezamenlijk 650 miljard eenheden penicilline per maand.

De gebruikelijke inzet van antibiotica

Antibiotica worden vaak gebruikt bij bacteriële infecties zoals bijv. blaasontsteking, nierbekkenontsteking en longontsteking. De ontwikkeling van antibiotica is een prachtige ontwikkeling om mensenlevens te redden, alhoewel het heel vaak ten koste gaat van de darmgezondheid. Want niet alleen de slechte bacteriën worden gedood maar ook de goede. In de loop der jaren zijn meer soorten antibiotica ontwikkeld. Sommige werken heel specifiek tegen bepaalde bacteriën. Andere werken veel algemener, de zgn. ‘breedspectrum antibiotica’. Het voordeel van de specifieke antibiotica is dat er in het algemeen iets minder schade wordt aangericht aan de darmflora. Maar vervelende bijwerkingen blijven er. Het is dus echt niet alleen maar rozengeur en maneschijn.

Wat zijn de nadelige bijwerkingen?

Antibiotica hebben vaak nadelige bijwerkingen, zoals:

Misselijkheid
Diarree
Jeukende rode huiduitslag
Langer aanhoudende darmklachten doordat je darmflora verstoord is: ook de goede bacteriën gaan dood. Het kan na een antibioticakuur van een week wel meer dan een jaar duren voordat je darmflora weer hersteld is. Als je echt antibiotica moet gebruiken, is het aanbevelenswaardig om daarbij ook probiotica te gebruiken. Zo beperk je de schade zoveel mogelijk en help je de darmflora in het herstel.

Natuurlijke antibiotica

Gelukkig zijn er veel verschillende voedingsmiddelen die je kunt zien als natuurlijke antibiotica. Waarschijnlijk staan ze ook in jouw keukenkastje! Ik zeg niet dat deze middelen bij heftige bacteriële infecties dé uitkomst bieden. Soms kun je bij heftige situaties niet om bijv. penicilline heen, vooral bij heftige en acute ontstekingen.

Lichte en chronische ontstekingen

Heb je echter te maken met lichte en vooral chronische (langdurige) ontstekingen, ga dan eens kijken in je keukenkastje wat je voorradig hebt waarmee je de bacteriën te lijf kunt gaan. De natuur heeft ons rijk gezegend met prachtige natuurlijke ‘geneesmiddelen’ die we in kunnen zetten bij de laaggradige, stille, verborgen ontstekingen. De werking van onderstaande voedingsmiddelen gaat zelfs vaak nog verder dan alleen tegen bacteriële infecties. Veel van deze stoffen kunnen ook virussen en schimmels te lijf gaan.

Antibiotica uit je keukenkastje

Ik ben ervan overtuigd dat je onderstaande producten bijna allemaal in je keukenkastje hebt staan.

Ceylon kaneel – Het bekendste gezondheidsvoordeel van Ceylon kaneel is dat het helpt om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. Dat draagt bij aan het voorkomen van laaggradige ontstekingen en het helpt o.a. ook bij het herstellen van diabetes type 2. Let er wel op dat je Ceylon kaneel neemt en géén Cassia kaneel.
Chilipepers – Chilipepers en andere pittige pepers hebben een ontstekingsremmende werking door de stof capsaïcine. Dit helpt bij verkoudheid en bij keelontsteking door streptokokken. Pepers verhogen ook de afgifte van spijsverteringssappen in je maag, zodat voeding beter verteerd kan worden. Dat draagt weer bij aan minder ontstekingen en daardoor een minder belast immuunsysteem.
Gember – Verse gember werkt als een antibioticum bij voedselvergiftigingen. Ook bij zeeziekte of misselijkheid werkt het goed. Gember stimuleert de aanmaak van maagzuur en heeft een ontstekingsremmende werking dankzij het stofje gingerol. Gember kan worden toegevoegd aan veel verschillende gerechten. Je kunt er thee van maken en het is een prachtig ingrediënt voor de meest lekkere baksels.
Kokosolie en M.C.T. olie – Het is inmiddels al jaren bekend dat kokosolie super gezond is. Je hebt dan wel de extra vierge en níet ontgeurde variant nodig. Als je niet van kokos houdt en liever de ontgeurdeversie neemt, heb je er niet de voordelen van. Dat is zó jammer… Kokosolie is een speciaal soort verzadigd vet (met middellange vetzuren), dat directe energie geeft. Het wordt niet in ons lichaam opgeslagen als vet. Het laurinezuur in kokosolie kan bacteriën, schimmels en virussen bestrijden en het ondersteunt je darmflora. Je kunt het zowel eten als op je huid smeren. Kokosolie is prima om in te bakken en kan goed verhit worden. M.C.T. olie is bestaat uit de bestanddelen die voor 99% uit capryl zuur bestaan. Dat is nog gezonder dan ‘gewone’ kokosolie. Het zijn korte keten vetzuren die à la minute energie geven aan je hersenen.
Knoflook – Het pletten van een teentje knoflook zorgt voor het vrijkomen van het stofje allicine, dat werkt tegen bacteriën, schimmels en virussen. Knoflook draagt ook bij aan een gezonde darmflora. Je kunt er alle kanten mee uit. Bij mij gaan er dagelijks wel 3 tot 6 tenen knoflook in de warme maaltijd of door de salade.
Kruidnagel – In kruidnagel zit de werkzame stof euganol die een antiseptische werking heeft. Als je kiespijn hebt bijv. kun je een kruidnagel tussen je kiezen klemmen en door het vrijkomen van de euganol kan de kiespijn afnemen. Je kunt het ook inzetten tegen schimmels en kalknagels. Gemalen kruidnagel is eenvoudig te verwerken in o.a. soepen, pittige bonenschotels en zelfs in worteltjestaart. Meestal zit er ook wat kruidnagel in speculaaskruiden.
Kurkuma – Kurkuma kan zowel inwendig als uitwendig worden gebruikt bij reumatische klachten, maag-, darm- en hart- en vaatziektes. De werkzame stof is curcumine, een krachtige antioxidant. Zelfs heeft het mede een preventieve en bestrijdende werking bij kanker. Je kunt kurkuma heel goed toevoegen aan allerlei gerechten en sauzen. Als je met verse kurkuma werkt, doe dan gerust een paar handschoenen aan want de gele kleurstof krijg je nog met geen span paarden van je handen af. Die moet er echt afslijten. Kurkuma wordt het beste in het lichaam opgenomen in combinatie met zwarte peper en vet.
Oregano – Het kruid oregano werkt ontstekingsremmend, schimmelwerend, antibacterieel en het is actief tegen parasieten door de etherische oliën die het bevat. Het gaat dan om de stoffen thymol en carvacrol bevatten. Ook heeft oregano kankerwerende eigenschappen. Je kunt het inzetten bij een candida infectie, het werkt ontspannend en het is een goede antioxidant. Gebruik het volop in je keuken, samen met andere Provençaalse (en Italiaanse) kruiden.
Rauwe honing – Honing is niet EetLijnProof. Het is en blijft een suiker en ontregelt daardoor de bloedsuikerspiegel. Toch heeft donkere rauwe honing wel mooie eigenschappen, o.a. een krachtige antibacteriële werking. Je kunt het inzetten bij o.a. tandvleesontstekingen en het kan helpen tandplak te verminderen. Je kunt het ook uitwendig gebruiken, nl. voor brandwonden en blaren. Dan heeft het een helende en verzachtende werking.
Rode ui – Uien werken ontstekingsremmend en bloeddrukverlagend. Ze maken bacteriën in je mond onschadelijk en leveren een bijdrage aan sterkere botten en bindweefsel. En een doorgesneden ui naast je bed bij verkoudheid helpt echt!
Kippensoep – Misschien kreeg je vroeger ook wel kippensoep als je ziek was. Het is een volkswijsheid dat kippensoep helpt tegen verkoudheid of een griepje. Onzin? Nee, zeker niet. Er is bewijs voor dat het stofje carnosine (een zwavelhoudend aminozuur), dat vrijkomt als je kippensoep maakt, ontstekingsremmend is. De werkzaamheid heeft te maken met het trekken van de soep en de combinatie van de groenten (o.a. ui en bleekselderij) die je toevoegt aan de soep. Het is belangrijk om bij kippensoep het vel en de botten mee te laten trekken.

Antibiotica in je dagelijkse voedingspatroon

Dat is een lijst aan natuurlijke antibiotica! Uiteraard werkt het niet zomaar als je een keertje ui, kaneel of kurkuma gebruikt. Maar als je deze producten dagelijks in je voeding verwerkt, kan het wel degelijk bijdragen aan je gezondheid. In de eerste plaats om laaggradige ontstekingen te voorkomen, maar ook bijvoorbeeld bij opkomende verkoudheid of andere lichte infecties. In De Eetlijn maken we veel en graag gebruik van deze natuurlijke antibiotica. Soms kan het zinvol zijn om bijvoorbeeld kurkuma als supplement te gebruiken voor een krachtiger werking. Let dan wel altijd op of je het kunt nemen in combinatie met bepaalde medicijnen (als je die gebruikt). In ieder geval is er meer uit de natuur te halen dan je denkt. Laten we er goed gebruik van maken!

Wil je meer weten over de leef&eet methode? Stuur dan een mailtje naar info@lifexperience.be