Brandend maagzuur aanpakken zonder Rennies
Het is de algemene gedachte dat brandend maagzuur een teveel aan maagzuur is. Dan moet je daar maagzuurremmers voor gebruiken. Het is de vraag of dat klopt. Vaak heeft het juist te maken met een tekort aan maagzuur. Hoe dat zit, kom je in dit blog te weten.
Wat is maagzuur?
Het maagzuur is een spijsverteringssap. Dit moet zuur zijn. De pH waarde is 1,35-3,5. Dat is héél erg zuur. Het maagzuur bestaat uit verschillende sappen. Eén van de bestanddelen van maagzuur is zoutzuur! We spreken van brandend maagzuur als de inhoud van de maag omhoog komt in de slokdarm. Dit geeft een brandend gevoel, vandaar de term brandend maagzuur. De maag is ertegen bestand door een slijmvlieslaag, maar de slokdarm heeft die beschermende laag niet. Als het maagzuur omhoog komt, wordt de slokdarm als het ware geëtst door het zuur.
Wat zijn de symptomen van brandend maagzuur?
Er zijn een aantal symptomen die kunnen wijzen op problemen met het maagzuur. Ik noem de belangrijkste:
- Zure oprispingen
- Misselijkheid
- Een paar uur nadat je gegeten hebt nog proeven wat je gegeten hebt
- Een opgeblazen gevoel
- Het gevoel dat er een steen op je maag ligt
- Maagpijn
- Drukkend gevoel op de borst. Dit wordt nog wel eens verward met pijn op de borst als gevolg van een hartinfarct, omdat de pijn zoveel op elkaar lijkt.
Wat gebeurt er in de maag?
Als we eten, kauwen we onze voeding. Daarna gaat het naar de maag. In de maag wordt de voeding vermengd met maagsap. De zure voedselbrij verlaat de maag en gaat naar de dunne darm als het zuur genoeg geworden is. Daar vindt verdere vertering plaats. Als de voedselbrij niet zuur genoeg gemaakt wordt in de maag, blijft het te lang in de maag. Door de gassen die ontstaan drukt de voedselbrij het sluitklepje aan het begin van de maag omhoog. Dat zorgt ervoor dat de zure voeding in de slokdarm terugvloeit. Dat heet zure reflux of brandend maagzuur. In veel gevallen is dit dus geen overschot, maar een tekort aan maagzuur!
Wat zijn de oorzaken van brandend maagzuur?
Er zijn een aantal factoren die kunnen zorgen voor brandend maagzuur. Ik noem de belangrijkste.
- Overgewicht: Hierdoor drukt de maaginhoud tegen de maagingang, waardoor het sluitklepje eerder weer open gaat en de zure voedselbrij terugvloeit in de slokdarm.
- Zwangerschap: de baarmoeder met de groeiende baby drukt tegen de maag met hetzelfde effect.
- Breuk in het middenrif (Hernia Diafragmatica). Hier kom ik hieronder uitgebreider op terug.
- ‘Hap-slik-weg’. Hoe beter je kauwt, hoe beter je voedsel vermalen is, hoe beter het vermengd kan worden met maagzuur. Wanneer je niet goed kauwt, duurt het langer voordat het maagzuur helemaal verdeeld is over de voeding in je maag. Ook daarom is goed kauwen en bewust ‘mindful’ eten zo belangrijk.
- Het eten van verzurende voeding, zoals suiker, snelle koolhydraten zoals o.a. brood en pastaproducten, frisdrank, frituur, vetten, vlees etc. zorgt ervoor dat de voeding langer in de maag blijft.
- Te vaak eten. Dan krijgt de maag nooit rust, wat de aanmaak van maagzuur in de war maakt.
- Te grote maaltijden eten zorgt voor een groot volume in de maag, waarvoor de hoeveelheid maagzuur niet toereikend is.
- Stress zorgt voor o.a. slechter slapen. Juist wanneer we slapen vindt er herstel van heel veel lichaamsfuncties plaats, ook van het spijsverteringsstelsel. Als je niet voldoende slaapt, raakt ook de aanmaak van maagzuur verstoord.
- Tekort aan zout, magnesium, jodium, zink en vitamine B1 zorgt voor te weinig maagzuur. Angst voor zout is lang niet altijd terecht!
- Drinken tijdens of vlak na het eten. Dat verdunt het maagzuur, zodat het minder goed zijn werk kan doen.
Wat zijn de gevolgen van maagzuurremmers en andere medicatie?
Veel mensen grijpen meteen naar Rennies als ze last hebben van brandend maagzuur. Ook schrijven artsen nogal eens maagzuurremmers als omeprazol en pantoprazol voor. Het vervelende is dat deze medicijnen het probleem vaak nog erger maken. Als er een tekort is aan maagzuur en de medicijnen neutraliseren het aanwezige maagzuur ook nog eens, krijg je een nog groter tekort. Soms kun je niet zonder maagzuurremmers, maar het is goed om je ervan bewust te zijn dat deze medicijnen heel vervelende gevolgen kunnen hebben:
- Doordat de maaginhoud minder zuur wordt, is er meer kans op darmparasieten.
- Het maag- en darmmilieu wordt verstoord. Hierdoor verloopt de spijsvertering minder goed en is er meer kans op een lekkende darm.
- Maagzuur is nodig voor de vertering van eiwitten. Het splitst de eiwitten in de afzonderlijke aminozuren. Dat zijn weer de bouwstenen voor hormonen en neurotransmitters, zoals serotonine en melatonine. Daardoor kan langdurig gebruik van maagzuurremmers zelfs slaapproblemen en depressie tot gevolg hebben.
- Als je bepaalde soorten ontstekingsremmers gebruikt (zoals ibuprofen, de zgn. NSAID’s), krijg je tegelijk ook maagbeschermers, omdat deze ontstekingsremmers de slijmvlieslaag van de maag kunnen aantasten. Deze pijnstillers zorgen ook voor disbalans in de darm en darmontstekingen. Als je daarbij ook maagbeschermers gebruikt, heeft het dus een dubbel negatief effect.
- Maagzuurremmers verstoren de opname van vitamine C en vitamine B12. Beide zijn zeer belangrijke vitamines voor vele functies in ons lichaam.
Maagzuurremmers kunnen dus heel veel nare bijwerkingen hebben omdat voldoende maagzuur essentieel is voor het goed functioneren van heel veel processen. Een waarschuwing is hier wel op zijn plaats: Stop nooit met maagzuurremmers zonder overleg met de arts! Maak het bespreekbaar met je arts om te kijken of je ermee kunt stoppen en wees je bewust dat bepaalde klachten juist het gevolg kunnen zijn van het gebruik van maagzuurremmers.
Wat zijn de gevolgen van brandend maagzuur?
Brandend maagzuur kan veel nare gevolgen hebben. Het heeft allemaal te maken met de beschadiging van de wand van de slokdarm. Als die geëtst wordt door het maagzuur kan het weefsel ontstoken raken. Bovendien kan dit het ontstaan van slokdarmkanker in de hand werken. Ik zeg dit niet om je bang te maken. Wél is het een oproep om te luisteren naar de signalen van je lichaam! Neem brandend maagzuur serieus als je er regelmatig last van hebt.
Wat kun je er zelf aan doen?
Gelukkig is het niet alleen maar kommer en kwel. Er zijn veel factoren waar je zelf invloed op hebt om last van brandend maagzuur te helpen voorkomen.
- Zorg dat je zoveel mogelijk basisch eet. In de praktijk komt dit neer op vooral plantaardige voeding. Eet veel groente. Eet niet teveel vlees en andere dierlijke producten, omdat die erg verzurend zijn. Leef&Eet bestaat wel voor 80% uit plantaardige voeding. De praktijk laat zien dat veel cliënten van De EetLijn geen last meer hebben van brandend maagzuur.
- Een eetlepel citroensap of appelazijn voor de maaltijd stimuleert de productie van maagzuur. Hoewel ze zuur smaken, zijn ze basisch.
- Banaan legt een beschermend laagje op maagwand.
- Gember kan goed helpen tegen maagklachten, ook tegen maagzuurproblemen.
- Olijfolie met max. 0,3% olijfoliezuur. Dit zorgt ervoor dat de pH waarde in de maag in balans blijft en het legt een beschermend laagje in de slokdarm.
- Zoethout en zoethoutthee. Pas hiermee op als je hoge bloeddruk hebt.
- Zuurkool herstelt balans tussen goede en slecht bacteriën in het maagdarmkanaal. Ditzelfde geldt voor kefir. Het is fijn om zelf te maken, zodat je het altijd bij de hand hebt.
Neem brandend maagzuur echt serieus, omdat het nare gevolgen kan hebben. Als je er nu medicatie voor gebruikt, ga dan eens de genoemde tips opvolgen en overleg met je arts of je mag stoppen met de maagzuurremmers, als dat kan. Verder zijn er nog een paar algemene tips die goed zijn voor je algehele gezondheid, en ook voor het goed functioneren van het maagzuur.
- Stop met roken
- Zorg voor een goede balans tussen in- en ontspanning en een goede slaap, omdat dit alle herstelprocessen in het lichaam bevordert.
- ’Schrans’ niet de hele dag, maar eet 3 kleine maaltijden en evt. 2 tot 3 tussendoortjes.